Verdomhoekje voor jongeren met verstandelijke beperking

Onderzoeker Barth Oeseburg promoveerde op 17 november met een proefschrift over jongeren met een verstandelijke beperking en de emotionele problemen en problematisch gedrag dat zij vertonen. Het is een weinig benijdenswaardig verhaal geworden over jongeren die opgesloten zitten in een cirkel van verstandelijke beperking, chronische ziekten en een negatieve sociale omgeving.

Er is een oorzakelijk verband aan te wijzen tussen verstandelijke beperkingen en chronische ziekten. Dat valt alleen al op doordat jongeren veel vaker een chronische aandoening hebben dan andere jongeren. " Maar de oorzaak kan in twee richtingen liggen", zegt Oeseburg. " Het kan zijn dat er eerst sprake is van een verstandelijke beperking die leidt tot eenlevensstijl waaruit ene chronische ziekte voortkomt maar het omgekeerde kan ook. Epilespie kan bijvoorbeeld een verstandelijke beperking veroorzaken." Bovendien kunnen beide aandoeningen een genetische oorzaak hebben.

Oeseburg heeft geconstateerd dat de combinatie van verstandelijke beperking en chronische aandoening ook te maken heeft met de sociale omgeving van de jongeren. Vaak hebben de ouders ook ene verstandelijke beperking. Bovendien vertonen ouders nog al eens ongezond gedrag voordat de kinderen geboren worden. Dat veroorzaakt vaak aandoeningen of een verstandelijke beperking. Hij vindt dat politici en bestuurders maar ook onderzoekers veel te weinig oog hebben voor het samenstel van factoren bij deze groep. Allereerst zou er bij deze jongeren meer aandacht moeten komen voor de diagnose zodat duidelijk wordt welke verstandelijke en lichamelijke aandoeningen een rol spelen.

Thuiszorgers en jeugdzorgers zouden er goed aan doen kennis te nemen van dit hele pakket van negatieve eigenschappen en kenmerken. De hulpverleners hebben vaak niet door dat "moeilijk gedrag"  bijvoorbeeld niet voortkomt uit de verstandelijke beperking maar uit een chronische aandoening. Hij geeft het voorbeeld van een jongetje met astma dat op school het volle programma volgt en dan thuis moe en vervelend is. Men dacht dat het kwam door zijn verstandelijke beperking maar in werkelijkheid kwam het door de astma. Thuiszorger kunnen ook voor de ouders een informatieve rol spelen en adviezen geven over de aanpak van het moeilijke gedrag als de oorzaken duidelijk zijn.